باقالا ازعهد بوق تا امروز
باقالا از خانواده حبوبات است این دانه محصول فصل خنك به‌خصوص بهار است و بیشتر در مناطق سردسیری و شمالی كشور كشت می‌شود. با این حال در پاییز و زمستان در بعضی مناطق گرمسیری مانند خوزستان هم برداشت می‌شود. باقالا سابقه چندین هزار ساله دارد

 امروزه در ایران دو نوع عمده باقالا كشت می‌شود؛ یكی باقالای معمولی كه به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود و دیگری باقالای لوبیا مانند گیلان معروف به «پاچِ باقالا» است كه ریزتر و لطیف‌تر است اما خام خورده نمی‌شود و بیشتر در خوراك محلی «باقالا قاتُق» به كار می‌رود. باقالا زرد نیز همان خشك شده باقالا سبز است كه از آن در تهیه دمپختك استفاده می‌شود.
مناسب برای كم‌خون‌ها
باقالا یكی از منابع عالی فیبر و پروتئین به حساب می‌آید و مصرف آن همراه با برنج، تمامی پروتئین‌ها و ‌اسیدهای آمینه ضروری بدن را تامین می‌كند. كلسیم و پتاسیم موجود در باقالا از بروز پوكی استخوان جلوگیری كرده و به كنترل فشارخون بالا كمك می‌كند. این دانه همچنین سرشار از آهن، فسفر، مس، منگنز، منیزیم، ویتامین C، ویتامین A، ویتامین K، ویتامین B و اسیدفولیك است بنابراین برای رفع كم‌خونی هم مفید است البته به شرطی كه نسبت به آن حساسیت نداشته باشید. لازم به ذكر است كه باقالای تازه طبع سرد و‌ تر و باقالای خشك طبع سرد و خشك دارد. گل آن نیز طبع گرم دارد. ارزش غذایی باقالای خشك شده نیز بیشتر از باقالای تازه است اما ویتامین C باقالای تازه بیشتر است.
از گل باقالا غافل نشوید!
نه‌تنها باقالا بلكه گل آن نیز فواید خاص خود را دارد. جهت بهره‌مندی از این خواص می‌توانید 30 تا 60 گرم گل باقالا را در یك لیتر آب ریخته و اجازه دهید به مدت 20 دقیقه دم بكشد سپس آن را از صافی عبور دهید و یك فنجان از آن بنوشید. این نوشیدنی ضدتشنج و ادرارآور است همچنین به دفع سنگ كلیه كمك می‌كند و برای قولنج‌ها و دردهای كلیوی مفید است. بیماران مبتلا به میگرن، رماتیسم، نقرس و درد مفاصل نیز می‌توانند از آن بهره ببرند.
باقالا و تقویت آن
باقالا خواص جسمی و حتی روحی بسیار زیادی دارد كه از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
-  تقویت‌كننده قوای جنسی است.
-  ویتامین A موجود در آن باعث تقویت بینایی می‌شود.
-  فسفر آن به تقویت بهره هوشی كمك می‌كند.
-  باعث كاهش خستگی‌های جسمی و فكری و رفع ضعف اعصاب می‌شود.
-  برای درمان رماتیسم، درد مفاصل و سیاتیك مفید است.
-  باعث كاهش ورم پروستات می‌شود.
-  باعث افزایش نیرو و قوت بدن در دوران نقاهت می‌شود.
-  مصرف مخلوط باقالا با روغن بادام و قند به رفع گرفتگی صدا و پاكسازی ریه كمك می‌كند.
-  برای رفع ورم سینه قبل از قاعدگی یا بعد از شیردهی باقالا را با آرد جو، سركه و نعناع مخلوط كرده و بپزید سپس آن را له كرده و روزی دو بار روی ناحیه متورم قرار دهید. این كار را برای سایر نواحی متورم بدن نیز می‌توانید انجام دهید.
برای دستگاه گوارش
باقالا در مقایسه با سایر حبوبات بیشترین فیبر غذایی را دارد و باعث تسریع در هضم غذا می‌شود به‌خصوص اگر همراه با پوست مصرف شود. فیبر موجود در آن همچنین به كاهش چربی‌های خون و درمان یبوست كمك می‌كند. علاوه بر این، مصرف فیبر باعث تنظیم سطح قند خون می‌شود و به همین دلیل برای افراد دیابتی نیز مفید است. فیبر خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش را هم كاهش می‌دهد و به سم‌زدایی بدن از مواد مضر كمك می‌كند. مصرف باقالای پخته همراه با سركه و آب نیز در درمان اسهال مزمن موثر است. این دانه همچنین باعث تسكین و درمان زخم معده و رفع حالت تهوع و استفراغ می‌شود اما به یاد داشته باشید برای آسان‌تر شدن هضم آن باید ابتدا باقالا را برای 24 ساعت در آب خیس كرده و بعد بپزید.
مبتلایان به «فاویسم» مراقب باشند!
افراد مبتلا به بیماری «فاویسم» باید از خوردن و حتی بو كردن باقالا خودداری كنند! فاویسم یك بیماری ژنتیكی خونی است كه بیشتر در اثر خوردن باقالای سبز خام و گاهی فریز شده ایجاد می‌شود. گلبول‌های قرمز خون در این بیماری طی 24 تا 48 ساعت بعد از خوردن باقالا شروع به تخریب شدن می‌كند. در نتیجه علائمی چون زردی پوست و سفیده چشم، احساس خستگی، سردرد، تهوع، استفراغ، اسهال و گاهی نارسایی كلیوی و خون در ادرار ایجاد می‌شود. به عبارتی در این عارضه خون بدن كم می‌شود و فرد باید خیلی سریع خون و سرم‌های غذایی دریافت كند. 

یكی از راه‌های جلوگیری از ابتلا به این بیماری دو لپه كردن باقالا و جوشاندن آن در آب و دور ریختن آب آن است. پخت باقالا در روغن و همراه ادویه‌های گرم مانند آویشن، دارچین، فلفل، میخك و گلپر نیز احتمال این عارضه را كاهش می‌دهد. لازم به ذكر است كه بیماران مبتلا به فاویسم در حالت عادی كاملا طبیعی هستند و هیچ علامتی ندارند و فقط در صورت مصرف باقالا دچار علامت می‌شوند.
باقالا چه فوایدی دارد؟


ضرر هم دارد؟!
-  مصرف باقالا همراه با ماست باعث دل‌پیچه می‌شود.
-  زیاده‌روی در مصرف باقالای تازه باعث ایجاد تاول در دهان می‌شود.
-  از مصرف باقالا هنگام شب‌ خودداری كنید زیرا باعث بی‌خوابی می‌شود.
-  افراط در مصرف باقالا می‌تواند باعث نفخ یا سنگینی معده شود. برای جلوگیری از این عارضه باید ابتدا باقالا را پوست كنده و بجوشانید و بعد آب آن را دور بریزید. نفخ باقالای كهنه و بدون پوست نیز كمتر از باقالای تازه و با پوست است.
- بعضی‌ها معتقدند مصرف باقالا در بارداری ممكن است احتمال ابتلای جنین به بیماری فاویسم را افزایش دهد. البته این موضوع از لحاظ علمی ثابت نشده است. با این حال بهتر است قبل از مصرف آن با پزشك خود مشورت كنید.
- مبتلایان به كلسترول خون بالا، تصلب‌شرایین، فشار خون بالا، اسیداوریك بالا، افسردگی، نفخ، دل‌درد، سنگ اورات، خارش پوستی و صرع نباید در خوردن باقالا زیاده‌روی كنند.
زیبای‌تان می‌کند
-  برای از بین بردن لكه‌های پوستی، باقالا را بپزید و له كنید سپس آن را مانند ماسك روی صورت خود بمالید و اجازه دهید برای 10 دقیقه روی پوست بماند.
-  باقالای پخته را با شنبلیله و عسل مخلوط كنید و روی جوش‌های‌تان قرار دهید. این كار باعث نرم شدن و رسیدن جوش و بیرون آمدن چرك از آن می‌شود. این ضماد همچنین برای كاهش ورم زیر چشم مفید است.
-  برای افزایش شادابی پوست یك قاشق غذاخوری پودر باقالا را با گلاب مخلوط كرده و برای 10 دقیقه روی صورت‌تان قرار دهید.
-  برای جلوگیری از سفیدشدن مو، گل باقالا را له كنید و به موهای‌تان بمالید.